afb. A.F.A.M. Wetzer, 24 juni 2015
Als eerste van de reeks sacramenten die in de vensters van de zuidelijke en noordelijke zijbeuk van de St. Jan zijn uitgebeeld, is in dit raam -aan de oostzijde van de zuidbeuk- het Doopsel voorgesteld. Voor de hele sacramentencyclus zijn historische gebeurtenissen gekozen die als exemplarisch moeten worden beschouwd voor de desbetreffende sacramenten. Op deze wijze wordt in de vensters tevens een selectie getoond van hoofdmomenten uit de regionale kerkgeschiedenis. Voor bet Doopsel koos men de scène van de heilige Willibrordus die de Frankische edelman Aengilbert doopt. De bekeerde heiden is devoot neergeknield en bisschop Willibrord doopt hem door het doopwater over zijn hoofd uit te gieten. Achter Willibrord bevindt zich zijn gevolg, in hoofdzaak monniken waarvan er verschillende een brandende kaars in de hand houden. Een jonge volgeling houdt voor Willibrord een evangelieboek open. Achter de Frankenleider is zijn familie weergegeven. De schenkers van dit venster staan gememoreerd op de onderrand vdn het raam: Eduardus van Meeuwen et Rosa van Meeuwen dono dederunt Anno 1875. Hun naamheiligen staan ter weerszijden op het baldakijn boven de doopscène: links Eduard de Belijder als koning met kroon en scepter, rechts de heilige Rosa van Lima als vrome dominicanes met enkele rozen in de rechterhand. In het traceerwerk van de vensterkop is het glas nogmaa1s gedateerd: Anno - 1875. Helemaal in de benedenmarge werd het gesigneerd: L.C. Hezenmans inv. J.B. Capronnier del. et pinxit. Ook de vier wapenschilden onder in het venster verwijzen naar de stichters; in het midden de schilden van Eduard van Meeuwen en van zijn zuster Rosa, aan de buitenzijden die van de eerste en tweede echtgenoot van Jonkvrouw R.M.J. van Meeuwen, namelijk P.D.E. Macpherson en A.F.J. baron Prisse. Het mannelijke Van Meeuwen wapen is gedekt met een vijfpaarlige kroon en heeft als schildhouders twee omziende en roodgetongde adelaars, het vrouwelijke Van Meeuwenwapen op een ovaal schild is opgehangen aan rode linten. Het familiewapen Van Meeuwen is als volgt: doorsneden, op zwart drie meeuwen (2-1) roodgebekt en -gepoot, daarboven op zilver drie vijfladige rode rozen. Uiterst links het wapen Macpherson: doorsneden van goud op blauw, over alles heen een gouden galei met drie roeispannen, rechts van de mast een onduidelijk voorwerp, links van de mast een klaverbladkruis; als helmteken een zilveren kat naar rechts, gouden en hardblauwe wrong. Onder het schild de tekst a cat but voor de wapenspreuk 'touch not a cat but a glove'. Rechts staat het wapenschild van baron Prisse: op goud een zwarte leeuw naar rechts, een zilveren vrijkwartier beladen met een rode rechterhand; op bet schild een zevenpaarlige kroon, een gesloten vizierhelm en dekkleden van rood en zilver.
| 94 |
28. Het Doopsel. St. Willibrord doopt de Frank Aengilbert in 709. In baldakijnen bovenaan de H. Eduard en de H. Rosa van Lima. In de vensterkop in schilden Anno 1875. Onderaan vier wapens. 1. doorsneden van goud op blauw; over alles heen een zilveren galei met vier roeispanen naar links, op de boegspriet rechts een driehoekig vlaggetje beladen met een kruis. Op het goud rechts van de mast een zilveren hand met een zwaard paalsgewijze met de punt naar boven; links van de mast een rood klaverbladkruis; helmteken een zilveren zittende kat. Wapenspreuk a cat but, uit te breiden tot 'Touch not a cat but a glove' (Macpherson). 2. door een vijfpaarlige kroon gedekt: doorsneden, boven op zilver drie vijfbladige rode rozen; beneden op zwart drie meeuwen 2 en 1 van zilver, roodgebekt en -gepoot. Schildhouders: twee omziende, roodgetongde zwarte arenden met geopende en neerwaartse vlucht (van Meeuwen). 3. vrouwelijk wapen van Meeuwen. 4. op goud een zwarte luipaard met omgewende kop en een zilveren vrijkwartier, beladen met een rode linkerhand; op het schild een zevenpaarlige kroon, | 329 |
wrong rood en zilver (Prisse). Onderschrift: EDVARDVS VAN MEEVWEN ET ROSA VAN MEEVWEN DONO DEDERVNT Ano 1875. Ontwerp Hezenmans 1872, uitvoering Capronnier 1875. Jkvr. R.M.J. van Meeuwen huwde eerst P.D.E. Macpherson, daarna A.F.J. baron Prisse.12 | 330 |
Noten | |
12. | Nederlandsch Adelsboek 1915, 292 |
C. Peeters, De Sint Janskathedraal 's-Hertogenbosch (1985) 329-330
Zsuzsanna van Ruyven-Zeman, Van heiligen tot amoeben : Honderdvijftig jaar monumentale glasschilderkunst in Nederland (Leiden 2014) 13 (afb. 3), 14 (afb. 4), 15 (afb. 5)